Gebieden & Kwaliteiten

Het open rivierenlandschap langs de IJssel is vooral in agrarisch gebruik, maar kent ook verscheidene natuurgebieden in de uiterwaarden. De overgang vanuit de kernen naar het rivierenlandschap is duidelijk te merken. Het gebied is van grote natuurlijke en ecologische waarde. De IJssel en haar uiterwaarden zijn van belang voor de waterafvoer en waterberging. Het Twentekanaal en diverse beken komen uit in de IJssel. De IJssel is van belang voor de scheepvaart en recreatie.

Kenmerken

• Openheid en vergezichten
• Beboste rivierduinen
• De zichtbare abrupte rand tussen de hogere gronden en de lagere uiterwaarden
• Beplantingen en laanbomen
• Agrarisch karakter en gebruik
• IJsselhoeves
• Rustige karakter, met ruimte voor weidevogels
• Natuurwaarden van de uiterwaarden, zoals  (weide)-vogels en zeldzame stroomdalflora
• Landschapswaarden van de uiterwaarden (heggen, strangen, reliëf van stroomruggen, solitaire bomen)
• Fietsroutes langs de IJssel
• Het fietspontje bij Gorssel
• Grote open enkcomplexen
• Beekmondingen
• Water en waterberging
• Functie voor de scheepvaart
• Hoge natuurwaarden die internationaal van belang zijn met Natura 2000
• Drinkwaterreserveringsgebied met strategische drinkwatervoorraad

Kansen

• Behoud en herstel van natuurwaarden en biodiversiteit
• Open karakter behouden en aantrekkelijker maken voor weidevogels
• Extensief, toekomstbestendig duurzaam agrarisch gebruik
• De dijk tussen Gorssel en Epse een toeristische functie geven en toevoegen en uitbreiden van paden zodat de IJssel bereikbaar en beleefbaar wordt en tevens kwetsbare gebieden ontzien worden.
• Versterking van landschapselementen waarbij rekening wordt gehouden met de functie voor doorstroombaarheid bij hoogwater en de aantrekkingskracht voor weidevogels en ganzen
• extensieve recreatie, zoals voorzieningen en informatie/ bewegwijzering en het creëren van verblijfsplekken.

In dit deelgebied liggen de grote aaneengesloten bosgebieden en de meeste landgoederencomplexen. De bossen worden afgewisseld met het kleinschalige agrarische coulissen-landschap met houtsingels en laanbomen. De landgoederen bestaan uit een landhuis of buitenhuis, bijbehorende pachtboerderijen en een landgoedpark eromheen. De enken en de heidevelden liggen als open plekken tussen de bosgebieden. Enkele beken doorsnijden het landschap. Verspreid liggen grotere of kleine natuurgebieden.

Kenmerken

• Natuurrijke bosgebieden (droge en natte), afgewisseld met het besloten, kleinschalige agrarische cultuurlandschap
• Coulissenlandschap met doorkijkjes (ook naar de aangrenzende meer open landschappen).
• Historische landgoederen: met kenmerkende landhuizen, pachtboerderijen en zichtlijnen met laanbeplanting
• Heidegebieden en -restanten: Gorsselse heide, Het Groote Veld, Stelkampsveld, Ampsen
• Beken, die het landschap doorsnijden
• Veel (wandel-, fiets-, ruiter-)paden en voorzieningen voor recreatie in een rustige omgeving
• Aanwezige zandwegen
• Veel landschapselementen, zoals bomenlanen en (restanten van) hagen, houtsingels en -wallen en bosjes
• Vrij reliëfrijk door de vele kleine eenmans-enken, enkel grote enkcomplexen, beken en de dekzandruggen ten zuidwesten van Harfsen en Lochem 
• Gebieden met grote natuurwaarden,
• Kleinschalige (verblijfs-)recreatie
• Agrarische bedrijvigheid met verweving en ondersteunend aan bos- en landgoederenlandschap met pachtboerderijen
• Natuurbegraafplaats
• Twentekanaal verbindend element dat het landschap doorsnijdt

Kansen

• Landgoederen en landhuizen in stand houden. Economische dragers, met behoud en versterking van de cultuurhistorische structuren, de natuurwaarden, en het areaal bos.
• Behoud en herstel van natuurwaarden en biodiversiteit.
• Verbreding en vernatting van de beekdalen.
• Behoud en herstel van de heidevelden.
• Behoud en herstel van de beeldbepalende historische beplantingsstructuren in het landschap.
• Ontwikkeling van enkele toeristische opstappunten en rustplekken in aansluiting op routes en toeristische parels
• Verbinden van de bosgebieden met recreatieve routes en ondersteunende voorzieningen bij routes, waar mogelijk in combinatie met het versterken van landschaps- en natuurwaarden.
• Aanleg van nieuwe bossen
• Kleinschalige (verblijfs-)recreatie, waarbij de landschappelijke en natuurwaarden worden versterkt.
• Toekomstbestendige en natuurinclusieve vormen van landbouw op de agrarische gronden, met verweving en kleinschaligheid van het bos- en landgoederenlandschap. Onder toekomstbestendig verstaan we economisch draagbaar en draagbaar voor het landschap.
• Transformatie van stoppende agrarische bedrijven naar kleinschalige functies of functiecombinaties passend bij het karakter en het woon – en leefmilieu van de omgeving; waarbij het landschap wordt versterkt.
• Behoud zandwegennetwerk
• Versterking kwaliteit recreatieve routenetwerk

Het halfopen landschap heeft een overwegend agrarisch karakter. Lager gelegen open broekgebieden en rechtlijnig verkavelde heide-ontginningen worden afgewisseld met hoger gelegen enkcomplexen, zoals de Harfsense Enk. Er is een afwisseling in agrarische en niet-agrarische bedrijvigheid, landelijke wegen en verspreide woonbebouwing. Het gebied heeft weidse uitzichten, veelal onder bomenlanen door. De open weiden worden begrensd door houtsingels en kleine bospercelen langs wegen of erven.

Kenmerken

• Openheid en weidse uitzichten
• Rechte kavels en wegen in de jonge Broek- en Heide ontginningen
• Onregelmatige verkaveling in de oudere broekontginningen
• Veel (kleine) hoogteverschillen door steilranden en glooiing van het gebied, kampen en grotere enkcomplexen
• Agrarisch karakter en gebruik
• Veel transparante bomenlanen
• (Restanten van) houtwallen een singels
• Zandwegen
• Beekdalen met ruimte voor waterberging
• Twentekanaal verbindend element dat het landschap doorsnijdt

Kansen

• Toekomstbestendige  en innovatieve vormen van landbouw op de agrarische gronden
• Transformatie van stoppende agrarische bedrijven naar andere functies of functiecombinaties passend bij het karakter en het woon – en leefmilieu van de omgeving waarbij het landschap wordt versterkt.
• Versterken van natuurwaarden en biodiversiteit.
• Open agrarische gebieden open houden
• Aantrekkelijker maken voor weidevogels
• Verbreding en vernatting van de beekdalen in combinatie met natuurontwikkeling.
• Behoud en herstel van de beeldbepalende historische beplantingsstructuren in het landschap

De Lochemse berg is een unieke plek in Lochem en een recreatieve parel van Lochem. De beboste stuwwal is goed zichtbaar vanuit het omringende landschap. Op en rondom de berg zijn allerlei vormen van horeca en recreatie te vinden en er liggen veel (fiets-, wandel- en ruiter-)paden die het bosgebied toegankelijk maken voor recreanten. Het gebied is rijk aan verschillende natuurwaarden. De Lochemse Berg voor de inwoners van Lochem en Barchem een belangrijk gebied om dichtbij huis te recreëren. De open flanken zijn in agrarisch gebruik.

Kenmerken

• Beboste stuwwal als zichtbare verhoging vanuit het open landschap eromheen
• Glooiende flanken met open agrarische gronden (enken)
• Zicht vanaf de stuwwal op het open landschap (zichtlijnen)
• Veel recreatiemogelijkheden
• Wandelpaden en ruimte voor ommetjes
• Natuurwaarden in kwelgebieden aan de voet van de berg en in de bossen
• De Witte Wievenkoele (een kuil in de stuwwal)
• Cultuurhistorische waarde: het uitkijkpunt De Belvedère
• Grondwaterreserve ten behoeve van drinkwatervoorziening
• Recreatief aantrekkelijk om te wandelen en te fietsen

Kansen

• Behoud en herstel van natuurwaarden en biodiversiteit van de bossen.
• Ontwikkeling natte natuur aan de voet van de stuwwal
• Transformatie naar toekomstbestendige vormen van landbouw op de agrarische gronden
• Transformatie van stoppende agrarische bedrijven naar andere functies of functiecombinaties passend bij het karakter en het woon- en leefmilieu van de omgeving waarbij de openheid behouden blijft en het landschap wordt versterkt.
• Ruimte bieden voor buitenactiviteit/speelveld
• Herstellen van historische en beeldbepalende landschapselementen,
• Behoud zichtlijnen 
• Nieuw uitzichtpunt creëren

De Berkel en de Eefse beek slingeren door het landschap. De beekdalen zijn soms breed en herkenbaar en op andere delen smaller en begrensd door hoger gelegen enken. De 110 km lange rivier de Berkel stroomt vanuit Duitsland door Lochem en langs Almen en mondt uit in de IJssel bij Zutphen. Voor delen van de Berkel is de meandering hersteld zoals goed te zien is bij Almen. De Berkel is van belang voor recreatie en heeft grote natuurwaarden. De Eefse Beek is veel lokaler van aard. De beekdalen zijn voornamelijk in agrarisch gebruik. Daarnaast is hier niet-agrarische bedrijvigheid en verspreide woonbebouwing te vinden.

Kenmerken

• Duidelijk in het landschap herkenbare beekdalen, met zowel open als meer besloten karakter
• De brede Berkel die op plaatsen weer door het landschap meandert
• Veel hoogteverschillen op korte afstand door lager gelegen voormalige beek- en rivierarmen en hoger gelegen dekzandwelvingen en rivierduinen die als enken in gebruik zijn genomen.
• Mogelijkheden voor fietsen, wandelen en kanoën
• Kasteel- en buitenplaatsterreinen langs de Berkel
• Recreatief aantrekkelijk
• Grotendeels agrarisch karakter en gebruik
• Natuurwaarden in en langs de beken
• Afwisseling van op en meer besloten karakter van het landschap
• Twentekanaal verbindend element dat het landschap doorsnijdt
• Waterberging in de beken

Kansen

• Vergroten van natuurwaarden rondom de beken, natuurlijker maken van de beken, natte natuurontwikkeling en verbreding van de beekdalen
• Herstel en aanleg landschapselementen
• Behoud van de openheid in de beekdalen
• Recreatieve fiets- en wandelroutes langs de beeklopen, in combinatie met rustpunten voor recreanten, kleinschalige horeca, voorzieningen
• Versterken van de relatie tussen Lochem en Almen en de Berkel
• Transformatie naar natuurinclusieve vormen van landbouw op de agrarische gronden
• Transformatie van stoppende agrarische bedrijven naar andere functies of functiecombinaties passend bij het karakter en het woon- en leefmilieu van de omgeving waarbij de openheid behouden blijft en het landschap wordt versterkt.
• Ruimte bieden voor buitenactiviteit/speelveld
• Water bergen en vasthouden

Lochem is een landelijke plaats met een historische binnenstad. Lochem ligt aan het Twentekanaal en de Berkel. De Lochemse berg ligt op wandelafstand van de stad en draagt bij aan de toeristische aantrekkelijkheid van Lochem. Het is een gezellige stad met een goed voorzieningenniveau, waar ook omliggende dorpen gebruik van maken. Lochem heeft meerdere basisscholen en een middelbare school. Er zijn verschillende sport- en recreatieve voorzieningen, waaronder een binnenzwembad, sporthal, een skatepark en scouting. Het Stadshuus vormt een belangrijke ontmoetingsplek. In en om Lochem zijn diverse toeristische accommodaties en horecagelegenheden. Daarnaast is Lochem aantrekkelijk voor bezoekers uit de regio vanwege de aanwezigheid van de schouwburg en het openluchttheater.

Lochem wordt ontsloten door de N332 richting Laren, de N312 richting Ruurlo en de N346 richting Zutphen. De  rondweg Lochem (schakel Achterhoek- A1) is bedoeld om de verkeersoverlast te verminderen. Lochem heeft een eigen station: deze ligt aan de noordzijde van het Twentekanaal.

Kenmerken

• Historische binnenstad
• Karakteristieke en monumentale gebouwen
• Hoge cultuurhistorische waarde van het oude centrum (beschermd stadsgezicht Berkeloord)
• Historische begraafplaatsen
• Voorzieningencentrum voor de omgeving
• Treinstation, met karakteristiek stationsgebouw
• Gezellige kleine stad
• Sport- en speelvoorzieningen
• Industrieel havengebied langs Twente-kanaal (harde overgang naar het landschap)
• Culturele mogelijkheden, waaronder schouwburg, open luchttheater en festivals
• Recreatiemogelijkheden, onder andere vanwege ligging bij Lochemse berg en de Berkel
• Omringd door waardevolle landschappen
• Ruime, groene wijk Berkeloord langs Berkel

Kansen

• Variatie aan woonvormen voor alle doelgroepen, en toename van kleinere en betaalbare woningen. Gestapeld bouwen is mogelijk, mits passend bij de omgeving waarbij het kleinstedelijk karakter behouden blijft.
• Woningbouw die rekening houdt met de bescherming van de kwaliteit van het grondwater.
• Sport-, spel- en recreatieve functies en activiteiten, vooral gericht op de jeugd, die openbaar toegankelijk zijn
• Initiatieven die bijdragen aan de toeristische en culturele aantrekkelijkheid
• Concentratie en menging van functies in het centrum die de levendigheid versterken
• Vergroening van de openbare ruimte
• Specifiek de wegen rondom het centrumgebied inrichten als aangenaam verblijfsgebied.
• Verbeteren van de verkeerssituatie en verkeersveiligheid door verminderen verkeersoverlast en tegengaan sluiproutes
• Versterken van historische kwaliteiten van het centrum
• Verlevendigen stationsgebied en groene verbinding naar de stad
• Toegankelijkheid en zichtbaarheid van de Berkel als groene zone in de stad vergroten
• Verweving met het omringende landschap en behoud van groene gebieden in de kern, in combinatie met veilige fiets- en wandelpaden.
• Verbeteren van de relatie met en vergroten van recreatiemogelijkheden van de Berkel, Lochemse Berg en het omringende landschap.
• Vergroten van beweegmogelijkheden (in de openbare ruimte) voor jong en oud
• Ruimte bieden aan startende ondernemers

Het gemoedelijke dorp Almen ligt in het aantrekkelijke coulissenlandschap tussen de Berkel en het Twentekanaal. Almen is een levendig dorp met een karakteristiek/ bijzonder dorpsplein met monumentale en karakteristieke bebouwing. Het dorpsplein markeert het hart van van het dorp met belangrijke voorzieningen zoals de wekelijkse markt, de school, het dorpshuis, de kerk en museum STAAL eromheen.

Almen beschikt over relatief veel voorzieningen voor een kleine kern. Sommige van deze voorzieningen bestaan dankzij de betrokkenheid van bewoners zoals de supermarkt. Daarnaast heeft Almen horecavoorzieningen en een sportcomplex met openlucht zwembad met kanoverhuur aan de Berkel die de recreatieve functie van het dorp en de mooie omgeving ondersteunen. Het dorp is ontsloten door middel van buslijn 58 (Borculo-Lochem-Zutphen)

Kenmerken

• Gemoedelijk en sociaal
• Levendige en actieve samenleving
• Rustig wonen
• Mooi dorpsplein
• Aanwezigheid van basisvoorzieningen, zoals basisschool, kerkgebouw, dorpshuis Ons huis,
  zorgvoorzieningen zoals huisarts met apotheek en fysiotherapie
• Sportaccommodaties en openlucht zwembad,
• Trekkershutten, kano/ botenverhuur langs de Berkel
• Ligging aan de Berkel en te midden van het mooie coulissenlandschap en 5 landgoederen (Ehze, Velhorst, Waliën, Nijenhuis en Hulze)
• Museum STAAL
• Horeca
• Toeristisch aantrekkelijk
• Landgoed Ehzerwold (hotel)

Kansen

• Behoud van basisniveau aan voorzieningen
• Variatie aan woonvormen voor alle doelgroepen, en toename van kleinere en betaalbare woningen
• Open, groene plekken in het dorp behouden
• Bedrijventerrein ontwikkelen tot woon-werkgebied
• Veilige wandel- en fietspaden, waaronder een veilig wandelpad tussen Almen-Noord en Ehzerwold en de kern.
• Kleinschalige functies en initiatieven die de levendigheid en toeristische aantrekkingskracht van Almen en omgeving versterken.
• Initiatieven die de onderlinge betrokkenheid behouden en versterken
• Versterken van de verweving van Almen met het omringende landschap, waaronder de Berkel
• Verbetering OV, denk ook aan treinstation. Ook t.o.v. Ehzerwold.
• Recreatieve aantrekkingskracht langs het kanaal versterken, zoals de passantenhaven.

Het dorp Barchem ligt in een aantrekkelijke bosrijke omgeving nabij de Lochemse berg. Het dorp heeft enkele voorzieningen, waaronder een dorpshuis, een dorpsplein, basisschool, kinderopvang, bakker en een voetbalvereniging. Rondom het dorp zijn enkele campings, hotels en toeristische accommodaties te vinden. Door en langs het dorp lopen diverse wandel- en fietsroutes. Door het dorp loopt de provinciale weg Door het dorp loopt de provinciale weg.Hier speelt mogelijke de overname van de provinciale wegen N312 en N821 (binnen de kom) door de gemeente Lochem.

Er gaan meerdere buslijnen door Barchem, te weten lijn 57 Borculo – Lochem – Deventer, lijn 58 Borculo – Lochem – Zutphen en lijn 858 cirkellijn Vorden- Lochem – Ruurlo (avondlijn) en 458 weekendlijn Lochem – Borculo.

Kenmerken

• Bosrijke omgeving, bos en natuur op wandelafstand
• Hechte samenleving en een rijk verenigingsleven
• Dorpshuis ‘t Onderschoer
• Verweving met het omringende landschap
• Dichtbij de Lochemse berg en Kale berg
• Toeristisch aantrekkelijk
• De Landelijke fietsroute ‘Midden-Nederland’ komt door Barchem
• Wandelvierdaagse van Barchem
• Dorpskarakter
• Verweven met agrarisch gebied

Kansen

• Behoud van basisniveau aan voorzieningen, maar liefst uitbreiding van voorzieningen  
• Variatie aan woonvormen voor alle doelgroepen, en toename van kleinere en betaalbare woningen (ook buiten de kern)
• Meergeneratiewoningen in het buitengebied
• Initiatieven die de onderlinge betrokkenheid behouden en versterken
• Concentratie en menging van kleinschalige functies in het centrum en initiatieven in de kern die de levendigheid en onderlinge betrokkenheid behouden en mogelijk versterken. Denk aan horeca, dagelijkse voorzieningen, ontmoetingsplekken
• Verbeteren van de verkeersveiligheid, veilige fiets- en wandelpaden in het dorp
• Behoud van dorpse identiteit met oog voor architectonische en landschappelijke waardevolle elementen/karakteristieken.
• School en kinderopvang

Eefde ligt ten noorden van het Twentekanaal en vlakbij Zutphen. Eefde heeft een ruime, groene opzet, met een historisch landgoed binnen de dorpsgrenzen. Het unieke sluizencomplex is van economisch en toeristisch belang voor het dorp. In het dorp zijn allerlei voorzieningen en bedrijvigheid te vinden, zoals een dorpshuis, diverse basisscholen, supermarkt, detailhandel en dergelijke. Het is een levendig dorp, met de kermis als hoogtepunt. Opvallend is het groot aantal maatschappelijke voorzieningen. Het dorp ligt in het halfopen landschap, op korte afstand van het Gorsselse bos- en heidegebied. Het dorp is ontsloten door de nabijgelegen provinciale weg en een buslijn. Door Eefde lopen twee spoorlijnen. In en om het dorp zijn verschillende sport-, recreatieve en toeristische voorzieningen te vinden.

Kenmerken

• Rustig
• Actief verenigingsleven
• Goed voorzieningenniveau, zoals basisscholen, huisartsen, apotheek, fysiotherapie, dorpshuis ’t Hart, poortgebouw Detmerskazerne, sportverenigingen, sporthal
• Groene plekken in de kern met wandelmogelijkheden
• Meerdere speelplekken
• Landgoed ’t Haveke
• Goede bereikbaarheid
• Het sluizencomplex
• Horeca
• Legotheek

Kansen

• Verbeteren van het dorpshart en het plein.
• Concentratie en menging van kleinschalige functies in het centrum en initiatieven in de kern die de levendigheid en onderlinge betrokkenheid behouden en mogelijk versterken.
• Behoud van voorzieningen
• Variatie aan woonvormen voor alle doelgroepen, en toename van kleinere en betaalbare woningen
• Sport-, spel- en recreatieve functies en activiteiten, vooral gericht op de jeugd
• Beweegmogelijkheden (in de openbare ruimte) voor ouderen
• Verbeteren van de relatie met en vergroten van recreatiemogelijkheden bij het Twentekanaal, het sluizencomplex en de IJssel.
• Verbeteren van de verkeerssituatie en verkeersveiligheid (snelheid verlagen of bundelen met spoor)
• Wandelverbindingen rond de kern bijvoorbeeld naar de Gorsselse Heide

Epse ligt in een bosrijke omgeving ten zuiden van de A1. Het oostelijke deel van Epse heeft een ruime, groene opzet en grenst aan bosgebied. In Epse is een beperkt aantal voorzieningen. Voor veel voorzieningen kan je naar Gorssel of het eveneens nabijgelegen Deventer. Epse is goed ontsloten door middel van de provinciale weg en de buslijn. Het dorp ligt ingeklemd tussen ‘A1 Bedrijvenpark’, de spoorlijn en de provinciale weg. De provinciale weg ligt tussen het dorp en de IJssel.

Kenmerken

• Rust
• Groene en ruimte opzet
• Fijn groen wonen in woonbos Epserbosch en in Arietta
• Ligging in bosrijke omgeving en nabij de IJssel
• Aanwezigheid van voorzieningen sportzaal, basisschool, voetbalvereniging, tennisvereniging, hockeyclub
• Naoberschap
• Actief verenigingsleven
• Dorpsfeesten

Kansen

• Kleinschalige functies en initiatieven die de onderlinge betrokkenheid en levendigheid versterken.
• Variatie aan woonvormen voor alle doelgroepen, en toename van kleinere en betaalbare woningen
• Meer woningen voor starters en één- en tweepersoonshuishoudens
• Sport- en spelplek voor de jeugd
• Centrale plek waar woningen en voorzieningen worden gecombineerd
• Plek om elkaar te ontmoeten
• Faciliteren winkel/ verkooppunt lokaal voedsel
• Behoud van ruime, groene opzet en groene buffer tussen Epse en A1 Bedrijvenpark
• Bereikbaarheid van de IJssel vergroten
• Veilige wandel- en fietspaden richting IJssel en bosgebied.
• Verbeteren verkeersveiligheid en leefbaarheid en bereikbaarheid fiets

Het levendige dorp Gorssel ligt tussen de IJssel en het bos- en heidegebied. Gorssel is een levendig en recreatief aantrekkelijk dorp, vanwege de hoeveelheid voorzieningen, de culturele mogelijkheden en de nabijheid van het bos en de Gorsselse heide. Binnen de kern zijn verschillende groene plekken, bijvoorbeeld bij de voormalige touwslagerij. In het dorp is een dorpshuis, zijn verschillende winkels, een zwembad en horecagelegenheden. Er zijn diverse sport- en speelmogelijkheden. Vanuit het dorp kan de voet- en fietsveer over de IJssel worden genomen. Gorssel is goed ontsloten door middel van de provinciale weg tussen Zutphen en Deventer. Gorssel wordt ook ontsloten door middel van een buslijn (lijn 81).

Kenmerken

• Levendige en actieve samenleving
• Gemoedelijk en dorps karakter
• Groene plekken in de kern (groene longen)
• Goede bereikbaarheid
• Goed voorzieningenniveau, basisschool, supermarkt, sporthal/ multifunctionele accommodatie, sportverenigingen, open lucht zwembad
• Diverse lokale winkels en detailhandel
• Mooie, aantrekkelijke omgeving, omgeving waar het landschap tot het centrum van het dorp binnendringt met zandpaden/wegen bos en weiland
• Veel recreatieve en culturele mogelijkheden, waaronder museum MORE
• Meerdere horecagelegenheden
• Fietsvoetveer over de IJssel
• Openluchttheater
• Wisselende bouw en rooilijnen

Kansen

• Variatie aan woonvormen voor alle doelgroepen, en toename van kleinere en betaalbare woningen.
• Gestapeld bouwen met behoud van dorpse karakter
• Open, groene plekken in het dorp behouden
• Versterken van de relatie met de IJssel
• Meer mogelijkheden om te recreëren/ wandelen langs de IJssel?
• Sport-, spel-, ontmoetingsplek voor jeugd
• Vergroten van beweegmogelijkheden (in de openbare ruimte) voor ouderen
• Kleinschalige functies en initiatieven die de levendigheid en onderlinge betrokkenheid vergroten
• Functies en initiatieven die bijdragen aan de toeristische aantrekkingskracht van Gorssel en omgeving.
• Behoud van voorzieningen
• Uitbreiding en nieuwe wijken in stijl van het dorp

Het dorp Harfsen ligt aan de provinciale weg tussen Lochem en Epse. Harfsen ligt in een mooie aantrekkelijke omgeving, nabij bosgebied en te midden van het coulissenlandschap. Het dorp heeft een aantal basisvoorzieningen, waaronder een dorpshuis, sportzaal, basisschool en supermarkt. Het dorp heeft meerdere sportverenigingen. Rondom het dorp zijn enkele toeristische accommodaties en horecavoorzieningen te vinden. Door het dorp loopt een buslijn.

Kenmerken

• Naoberschap en saamhorigheid
• Sterk verenigingsleven en veel activiteiten
• Prettig, dorps wonen
• Plek om te ontmoeten
• Goed voorzieningenniveau, school, dorpshuis, sportzaal, sportverenigingen
• Mooie omgeving met veel natuur en recreatiemogelijkheden
• Beweegtuin voor ouderen

Kansen

• Behoud van basisniveau aan voorzieningen en indien mogelijk uitbreiding van aantal voorzieningen
• Variatie aan woonvormen voor alle doelgroepen, en toename van kleinere en betaalbare woningen
• Veilige (vrij liggende) fietsroute tussen Harfsen en Deventer
• Concentratie en menging van kleinschalige functies in het centrum en initiatieven in de kern die de levendigheid en onderlinge betrokkenheid behouden en mogelijk versterken. Denk aan horeca, dagelijkse voorzieningen, ontmoetingsplekken
• Verbeteren openbaar vervoersverbinding naar Zutphen en Deventer (ook in de weekenden)
• Aandacht voor veiligheid wegen
• Mogelijkheid voor huisarts, apotheek en fysiotherapie
• Benutten lintbebouwing

Het dorp Laren ligt in het aantrekkelijke coulissenlandschap vlak nabij bos en landgoederen, zoals Huis Verwolde. Het dorp heeft verschillende voorzieningen, zoals een dorpshuis, sportzaal, speeltuinen, basisscholen, supermarkt, detailhandel en dergelijke. Daarnaast kent Laren meerdere sportmogelijkheden namelijk voetbal, tennis, een pumptrackbaan en jeu des boules. En bevindt zich er een openlucht zwembad. In en om de kern liggen diverse bedrijven die bijdragen aan de lokale economie en werkgelegenheid. Laren heeft een aantrekkelijk en toeristisch centrum met diverse horeca. In en om het dorp zijn verschillende toeristische accommodaties aanwezig. Laren krijgt veel bezoek van recreanten die het dorp als rustpunt tijdens een fiets- of wandeltocht aandoen. Onder andere van recreanten die het Pieterpad lopen door Laren. Laren ligt op de splitsing van twee provinciale wegen die vanuit Lochem richting de A1 en richting Deventer lopen. Door het dorp komt de bus.

Kenmerken

• Actieve en goed georganiseerde gemeenschap (evenementen)
• Sterke gemeenschapszin en onderlinge betrokkenheid
• Goed voorzieningenniveau, kulturhus, sporthal, twee basisscholen, sportverenigingen, speeltuinen
• Openlucht zwembad
• Fijn wonen
• Sterke economische structuur
• Levendig toeristisch centrum met horeca
• Mogelijkheden voor fietsen en wandelen in de omgeving (recreatief)
• Ligging in het aantrekkelijke coulissenlandschap
• Landgoed Verwolde en landgoed Oolde.
• Kleinschalige bedrijvigheid
• Levendig centrum met winkels en horeca.

Kansen

• Variatie aan woonvormen voor met name jongeren, en toename van kleinere en betaalbare woningen
• Behoud van voorzieningenniveau
• Ruimte voor kleinschalige uitbreiding van de lokale bedrijven
• Initiatieven die de onderlinge betrokkenheid behouden en versterken, zoals ontmoetingsplekken
• Vergroten van beweegmogelijkheden (in de openbare ruimte) voor ouderen en jongeren
• Functies en initiatieven die bijdragen aan de levendigheid en het toeristisch-recreatieve aantrekkingskracht van Laren en omgeving.
• Verbeteren bereikbaarheid via openbaar vervoer
• Aanhaken op recreatieve aantrekkingskracht van het Pieterpad
• Behoud van dorpse identiteit met oog voor architectonische en landschappelijke waardevolle elementen/karakteristieken.
• Verbeteren van de verkeersveiligheid
• Behoud landgoederen
• Behoud evenementen
• Aanstellen welzijnscoördinator.

Kring van Dorth is een buurtschap rondom landgoed Dorth. Het bestaat uit verspreid liggende boerderijen en woningen. Het landschap heeft een agrarisch karakter. Het bosrijke landgoedpark is een mooie wandelgebied. De beken dragen bij aan de natuurwaarden op het landgoedpark.

Kenmerken

• Verspreid liggende agrarische bedrijven en woningen
• Kleinschalig, landelijke karakter
• Rust en ruimte
• Gemeenschapszin
• Historisch landgoed Dorth

Kansen

• Behoud landelijke en rustige karakter
• Herstel en natuurontwikkeling bij de beken en landgoed park
• Veilige wandel- en fietspaden
• Benutten vrijkomende agrarische bebouwingslocaties voor bijzondere woonconcepten/ wonen met zorg

Het buurtschap Joppe ligt middenin het bos en nabij de Gorsselse heide. Het buurtschap heeft een basisschool en een markant kerkgebouw, de Joppekerk.. Voor andere voorzieningen liggen Gorssel en Deventer op korte afstand. Het buurtschap heeft diverse horeca en toeristische voorzieningen. Het buurtschap wordt doorkruist door de spoorlijn. Via vele paden kan gerecreëerd worden in het bos en op het landgoed.

Kenmerken

• Mooie omgeving met bos en natuur
• Recreatiemogelijkheden
• Huis ‘t Joppe
• Aanwezigheid school
• Horeca
• Kenmerkende bomenlanen
• Joppekerk

Kansen

• Behoud bosrijke en rustige karakter
• Veilige fiets- en wandelpaden
• Herontwikkeling van de Joppekerk
• Plek om te ontmoeten

Exel is een klein, landelijk dorp op de rand van het bosgebied bij landgoed Ampsen. Het bestaat uit enkele woonstraten en enkele bedrijven. Vanuit het dorp lopen verschillende fiets- en wandelpaden naar het omliggende mooie landschap met bos, natuur en agrarische landschap.

Kenmerken

• Kleinschalige, landelijke karakter
• Rustig
• Ligging in aantrekkelijk landschap
• Plek om te ontmoeten
• Landgoed Ampsen
• Uniek weidevogelgebied bij de Papenslag
• Fourageergebied van de Rode Wouw en Wespendief

Kansen

• Behoud landelijke en rustige karakter
• Veilige fiets- en wandelpaden
• Benutten vrijkomende agrarische bebouwingslocaties voor bijzondere woonconcepten/ wonen met zorg
• Balans tussen wonen/ bouwen en economische versterking van excel verbeteren
• Behouden plek om te ontmoeten
• Natuurwaarden versteken dmv klompenpaden en jeugdeducatie
• Bij duurzame opwek ook nieuwe technieken meenemen (niet alleen richten op wind en zon)

Nettelhorst is een buurtschap ten oosten van de stad Lochem. Het bestaat uit verspreid liggende boerderijen en woningen en het heeft een agrarisch karakter.

Kenmerken

• Kleinschalige, landelijke karakter
• School als centrale plek voor ontmoeting en onderling contact
• Ligging nabij de Berkel
• Actieve bewoners betrokken bij het project de Slimste weg

Kansen

• Veilige wandel- en fietspaden
• Ontmoetingsmogelijkheden, buurthuis
• Vervoer op maat
• Schoollocatie ontwikkelen tot duurzaamheidscentrum
• Kans om pilot te starten gericht op integrale gebiedsontwikkeling
• Benutten vrijkomende agrarische bebouwingslocaties voor bijzondere woonconcepten/ wonen met zorg

Het buurtschap Zwiep ligt aan de zuidoostzijde van de gemeente Lochem, in het agrarische landschap. Het ligt in een aantrekkelijk landschap, dichtbij landgoed de Heest, de Lochemse Berg en de Berkel. Het buurtschap bestaat uit een klein bebouwingscluster en verspreid liggende woningen, een molen en (agrarische) bedrijven. 

Kenmerken

• Kleinschalig, dorps karakter
• Saamhorigheid
• Landgoed de Heest
• Recreatiemogelijkheden waaronder de Witte Wieven
• Ligging in aantrekkelijk landschap, dichtbij de Lochemse Berg en de Berkel
• Zwiepse molen, plek om te ontmoeten

Kansen

• Behoud landelijke en rustige karakter
• Initiatieven die bijdragen aan het versterken van de toeristische en recreatieve mogelijkheden van de Berkel
• Meer ruimte voor sport en spel langs de Berkel
• Vergroten bereikbaarheid met openbaar vervoer
• Benutten vrijkomende agrarische bebouwingslocaties voor bijzondere woonconcepten/ wonen met zorg
• Behoud plek om te ontmoeten