Kunt u niet stemmen, omdat u bijvoorbeeld ziek bent of op vakantie in het buitenland? Dan kunt u iemand anders vragen om voor u te stemmen. Dit heet machtigen.
Let op: een kiezer mag alleen uit zichzelf iemand anders machtigen. U mag niet aan andere kiezers vragen of u voor hen mag stemmen. Dat heet ook wel ronselen van volmachten en dat is strafbaar.
Hoe kan ik een andere kiezer machtigen?
U kunt op 3 manieren iemand vragen om voor u te stemmen:
- iemand online machtigen
- via uw stempas (onderhandse volmacht)
- via een machtigingsformulier (schriftelijke volmacht)
U mag zelf kiezen wie u machtigt. De persoon die voor u stemt (de gemachtigde) moet:
- kiesgerechtigd zijn;
- in dezelfde gemeente als u wonen. Als de persoon die voor u stemt (de gemachtigde) niet in uw gemeente woont dan kunt u online iemand machtigen of een machtigingsformulier invullen (zie onder ‘schriftelijke volmacht’);
- uw stem tegelijk met zijn eigen stem uitbrengen.
Uw stempas ontvangt u uiterlijk 23 mei 2024.
Via uw stempas (onderhandse volmacht)
Iemand machtigen via uw stempas werkt zo:
- U vult de achterkant van uw stempas in. Doe dit samen met degene die u wilt machtigen. Dan weet u zeker dat u de juiste persoon machtigt.
- Geef de gemachtigde uw stempas en een kopie van uw identiteitsbewijs mee. Dit mag ook een goed leesbare foto van uw identiteitsbewijs op een mobiele telefoon of tablet zijn.
- De gemachtigde laat de kopie van uw identiteitsbewijs zien op het stembureau. De gemachtigde moet ook zijn eigen identiteitsbewijs laten zien.
Een gemachtigde kan voor maximaal 2 andere personen stemmen.
Iemand machtigen via de stempas kunt u bijvoorbeeld doen als u ziek bent op de dag dat u wilt stemmen.
Iemand online machtigen
U kunt ook de aanvraag online invullen met uw DigiD. Deze aanvraag moet uiterlijk maandag 3 juni door de gemeente Lochem zijn ontvangen.
Uw identiteit moet goed en veilig vastgesteld kunnen worden. Daarom heeft u een DigiD (digitale identiteitscode) nodig.
Iemand machtigen via een machtigingsformulier (schriftelijke volmacht)
U kunt ook een andere kiezer machtigen om voor u te stemmen via een machtigingsformulier. Dit heet een schriftelijke volmacht. U kunt hiervoor een formulier ophalen bij de balie van de gemeente (zie contact voor de openingstijden) of zelf downloaden hieronder.
Met een schriftelijke volmacht kunt u iemand uit dezelfde gemeente of een andere gemeente machtigen om voor u te stemmen.
Een schriftelijke volmacht kunt u bijvoorbeeld gebruiken als:
- u op de dag dat u kan stemmen niet in de gemeente bent. Bijvoorbeeld omdat u op vakantie bent of vanwege uw werk in het buitenland zit;
- u geen kopie van uw identiteitsbewijs mee kan geven. Bijvoorbeeld omdat uw identiteitsbewijs langer dan 5 jaar verlopen is en u niet meer op tijd een nieuw identiteitsbewijs kan aanvragen.
De persoon die voor u stemt (de gemachtigde) moet:
- kiesgerechtigd zijn;
- uw stem tegelijk met zijn eigen stem uitbrengen.
Iemand machtigen met een machtigingsformulier werkt zo:
- U en de persoon die voor u gaat stemmen (de gemachtigde) vullen het formulier in. Laat eerst degene die u wilt machtigen het formulier invullen voordat u dat zelf doet. Zo weet u zeker dat u de juiste persoon machtigt.
- Lever het formulier uiterlijk maandag 3 juni in bij de gemeente.
- De gemachtigde ontvangt een volmachtbewijs waarmee hij voor u kan stemmen. Als de gemeente het volmachtbewijs heeft goedgekeurd, kan het volmachtbewijs niet meer worden ingetrokken.
- De gemachtigde neemt het schriftelijke volmachtbewijs mee naar het stembureau. U hoeft geen kopie van uw identiteitsbewijs mee te geven.
Een gemachtigde kan voor maximaal 2 andere personen stemmen.
Veilige kopie van het identiteitsbewijs
Met de app KopieID van de Rijksoverheid, maakt u op een veilige manier een kopie van uw identiteitsbewijs. U kunt dan de foto en het burgerservicenummer (BSN) onleesbaar maken.
Let op: kijk goed op uw ID-bewijs waar uw burgerservicenummer staat. Dit nummer kan zich ook bevinden in een (machine-leesbare) strook onderaan het document. Maak ook daar uw burgerservicenummer onleesbaar.
Uw naam, geboortedatum, handtekening en de geldigheidsduur van het document zijn nodig voor de identificatie. Deze gegevens mag u dus niet onleesbaar maken.
Met de KopieID app kunt u ook een watermerk toevoegen aan de kopie. In dit watermerk vermeldt u het doel waarvoor u de kopie maakt en de datum waarop u de kopie maakt. U kunt de kopie vervolgens versturen of printen.
KopieID-app downloaden
U kunt de KopieID-app downloaden in de Apple App Store of Google Play Store. De app is een uitgave van de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens, onderdeel van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Ik wil iemand machtigen, maar ik kan geen handtekening zetten
Wilt u iemand machtigen, maar kunt u geen handtekening zetten en staat op uw identiteitsdocument “niet in staat tot tekenen”? Dan kunt u iemand machtigen om voor u te stemmen zonder handtekening.
U hoeft de schriftelijke volmacht of de machtiging via uw stempas dan niet te ondertekenen. De gemeente of het stembureau controleert of de opmerking ”niet in staat tot tekenen’’ ook in uw identiteitsdocument staat. Als dat zo is, kan iemand anders voor u stemmen.
Voor hoeveel mensen mag ik met een volmacht gaan stemmen?
U mag per verkiezing voor maximaal 2 andere kiezers een stem bij volmacht uitbrengen. Dit kan alleen tegelijk met het uitbrengen van uw eigen stem.
Kiezer moet het zelf vragen
Het initiatief om een andere kiezer te machtigen, ligt altijd bij de kiezer zelf. Dit betekent dat de kiezer zélf iemand anders moet vragen om voor hem te stemmen. De kiezer vertelt aan de gemachtigde op wie hij moet stemmen.
Ronselen van volmachten is strafbaar
Ronselen van volmachten wil zeggen dat iemand steeds kiezers vraagt om hun stempas te ondertekenen en af te geven. Dat is strafbaar.
Het initiatief om een volmacht te geven ligt altijd bij de kiezer en niet bij de gemachtigde. Dit betekent dat de kiezer zelf iemand anders moet vragen om voor de kiezer te stemmen. De kiezer geeft aan de gemachtigde door op wie hij moet stemmen.
Het is ook strafbaar om een kiezer om te kopen via een gift of een belofte. Of om de kiezer op een andere manier te dwingen om een volmacht af te geven. Denkt u dat er stemmen worden geronseld? Doe hiervan aangifte bij de politie.